NOS NIEUWS • BINNENLAND • ZO 11 OKTOBER, 17:31

Apostolisch Genootschap biedt excuses aan na publicatie boek

Het Apostolisch Genootschap, een religieus-humanistische groepering, biedt zijn excuses aan aan alle leden en oud-leden die emotionele schade hebben geleden door de strenge en hiërarchische cultuur binnen het genootschap. Ook is er een onafhankelijk meldpunt geopend waar mensen hun verhaal kwijt kunnen.

Leden ervoeren in het verleden grote groepsdruk. Wie van de groep afweek, werd uitgesloten of publiekelijk terechtgewezen. Leden in nood kregen van de geestelijk verzorgers niet genoeg hulp of verkeerde, onprofessionele hulp. Misstanden, bijvoorbeeld in het gezin, werden toegedekt. Vooral jongeren die lid waren in de jaren 60 tot eind jaren 90 hebben daar erg onder geleden, erkent het Apostolisch Genootschap nu.

Het Apostolisch Genootschap is in 1951 opgericht door de eerste Nederlandse apostel, Lambertus Slok. In de hoogtijdagen had het 30.000 leden, tegenwoordig nog 14.000 leden en sympathisanten. Het genootschap noemt zich een “open, levensbeschouwelijke, vrijzinnige organisatie”.

De schepping wordt gezien als een mysterie en de Bijbel wordt in deze religie gezien als een waardevolle verzameling verhalen en metaforen, maar niet als het woord van god. Daarom werd het Genootschap in 2012 bestempeld als ‘vrijzinnig.’

Leden konden niet zichzelf zijn

Aanleiding voor de publieke boetedoening is het boek Apostelkind dat onlangs is verschenen. Schrijver Renske Doorenspleet doet daarin kritisch verslag van haar jeugd binnen het Apostolisch Genootschap. Dat riep veel reacties op van mensen die zich in haar relaas herkenden.

Uit de tientallen gesprekken die het genootschap daarop organiseerde, kwamen veel pijnpunten naar voren: mensen ervoeren de groepering als dogmatisch, indoctrinerend, gesloten en dictatoriaal, met persoonsverheerlijking van de, bestuursvoorzitter, de ‘apostel’. Ze zeiden dat ze niet zichzelf konden zijn en hekelden de zwijgcultuur en de controle die werd uitgeoefend op onder meer werk, partnerkeus en woonplaats. Van seksueel geweld is uit de gesprekken tot dusver niets gebleken.

‘Had niet mogen gebeuren’

De huidige bestuursvoorzitter Bert Wiegman zegt nu: “Ik vind het heel erg dat wij de signalen van de negatieve effecten van de apostolische opvoeding onvoldoende en niet tijdig hebben opgemerkt. Of dat we de moed niet hadden elkaar erop aan te spreken, waardoor er in menig situatie niet juist is gereageerd. Dit had niet mogen gebeuren. Het past niet bij de menswaardigheid waarvoor we ons inzetten en waarop we aanspreekbaar willen zijn. Daarom bieden we onze oprechte excuses aan, aan iedereen die miskenning, beknelling en emotionele pijn ervaren heeft.”

Via het meldpunt kunnen leden en oud-leden (verder) praten over hun ervaringen. Ook kunnen ze een beroep doen op professionele ondersteuning of andere vormen van hulp.