Lezersreacties

Sinds de boekpublicatie in april 2020 heb ik meer dan 500 lange brieven en bijzondere berichten van lezers ontvangen. Als ik tijd heb dan zal ik een mooie bloemlezing maken die ik op deze pagina wil gaan delen (met toestemming natuurlijk!). Voor nu alvast een snelle selectie, maar er volgt meer… (RD)…

Ook ik was een apostelkind. Na mijn uittreden heb ik er nooit meer met iemand ook maar 1 woord over gesproken. Dat is nu 30 jaar geleden. Dat zegt eigenlijk genoeg. Ik kon het haast niet geloven dat iemand een boek hierover zou schrijven. Normaal ben ik geen lezer maar heb het boek in 1 adem uitgelezen. Herkenning alom!

– Eric, Zeist


Goed geschreven zonder af te rekenen met haar geloof. Ze ordent haar verleden en benoemt hoe het werkelijk was. Het bijzondere is dat door het boek ook inzicht komt over hoe je je voelde in het door haar genoemde parallelle leven. Het is alsof je er zelf bij bent.

– Klaus Waldheim,Groningen


Fantastisch boek, met evidence uit historisch materiaal. Zoektocht naar ontstaan, inhoud religie en hierdoor de absurditeit van het geloof en de volledige overgave van een grote groep mensen blootleggen zonder enige vorm van kritiek. Maakt weer duidelijk hoe ontvankelijk mensen onder bepaalde omstandigheden bijvoorbeeld groepsdruk een totalitair regiem accepteren..

– Maureen Wiersma, Meppel


Heb het boek met een lach en een traan gelezen; geeft mooi inzicht in hoe mijn jeugd binnen het APG is geweest, gebaseerd op gedegen onderzoek en feiten, van wat ik bij mijn afscheid in 1998 ook voelde, maar niet mijn vingertop kon leggen. Een aanrader!

– André Posthuma, Alphen aan den Rijn

Dit boek is een open, nieuwsgierige, integere, oprechte en goed gedocumenteerde zoektocht van de schrijfster naar haar geschiedenis als Apostelkind. Non-fictie en tegelijk een persoonlijk, caleidoscopisch, meeslepend verhaal dat leest als een trein. Een waardevol document van een bijzondere geschiedenis, maar ook een oproep om de moed te hebben met open vizier naar het verleden te kijken. Boeiend voor leden en ex-leden, maar ook voor wetenschappers, journalisten en andere geïnteresseerden die meer willen weten over de – vaak onzichtbare, subtiele – processen in een gesloten gemeenschap met een charismatische leider.

– Femke Brand, Amsterdam

Dit boek verwoordt zeer goed hoe ik me gevoeld heb. Kritiek of andere gedachten waren onmogelijk. De beschrijving van de twee werelden klopt ook goed. Een zeer goed onderbouwd boek en een waarschuwing om nooit meer een mens te verheffen tot een soort god.

– Frans van den Berg, Oss

Wat is dit een goed boek. Het is mijn jeugd, zeer goed en raak beschreven door Renske. Het zal zeker voor mensen die nog apostolisch zijn, niet altijd even gemakkelijk zijn om te lezen waar we in meegezogen zijn geweest. We hebben in die tijd ook heel veel lol gehad en ik heb nog steeds innige vriendschappen met mensen die destijds lid waren. Maar alles wat Renske beschrijft, is gebeurd. En kritiek is nog steeds een lastig iets voor veel huidige leden, merk ik… Dit boek is een must read voor (ex)apo’ s en ook anderen die in een religieuze gemeenschap zijn opgegroeid.

– Martine Kooreman, Leiden

Adembenemende en realistische weergave van een wereld waarin ik ook ben opgegroeid.

– Monique Verwijst, Amsterdam

Absolute aanrader ! Dit boek is géén verzinsel. De waarheid zoals het was ondanks ook de ontegenzeggelijke goede bedoelingen ten spijt óók daar is Renske eerlijk in. In één adem uitgelezen.

– Richard Schippers, Breda

Geweldig boek. Nadat ik er in 1984 met veel moeite uit gekomen ben heb ik altijd getwijfeld aan de ernst van wat ik had meegemaakt. Het werd gebagatelliseerd door degenen die bleven en aan buitenstaanders was het niet uit te leggen. Eenzaam voelde ik me. Dit boek is een erkenning.

– Esther, Eenrum

Als je de waarheid in het gezicht durft te kijken kan het pijn doen. En dat is prima. Het heeft me diep geraakt. Het opende een deksel die ik goed dicht heb weten te houden en ben blij dat hij eraf is. Ikzelf ben op 20 jarige leeftijd uit het genootschap gestapt, maar kan het genootschap onmogelijk uit mij krijgen. En te lezen dat ik daar niet alleen in sta is enorm erkennend en bevestigend dat ik niet gek ben. Nu pas stroomt het weer echt. Waarschuwing: Het lezen van het boek door gelovigen kan de boel aan het wankelen brengen. Zo heb ik het boek naar mijn ouders gestuurd en na het lezen ervan hebben zij hun lidmaatschap hebben opgezegd.

– Thomas, Amsterdam

Iemand nam de moeite en de woorden om mijn complete jeugd letterlijk te schetsen; de sfeer; de feiten; de herinneringen en herkenning; de warmte en volgzaamheid; het vertrouwen en de naïveteit; en uiteindelijk de impact die het voor de rest van je leven heeft. Dank aan de schrijfster, die nu eindelijk een uitgebreide en afgewogen getuigenverklaring gaf van wat zich exact zó afspeelde tijdens mijn leven, totdat ik Ons Werk verliet.

Dat nooit iemand begrip kon hebben over mijn verhalen -omdat er geen publieke bewijzen waren voor mijn bijzondere belevenissen- deed mij zwijgen: ik heb altijd het gevoel gehad dat anderen vonden dat ik overdreven verhalen vertelde. Ik hoop dat de ogen van de wereld worden geopend: de vriendelijk schijnende club met de reclame “Zoek het antwoord in jezelf” was tot eind jaren negentig een hersenspoelende club volgelingen die tot in je botten alles manipuleerde. Van je gevoelens en je gedrag; van je geweten en je goedheid; van je geld en van je gewoonten. Dat raakt een mens nooit meer kwijt.

Ondanks het feit dat ik een warme goede jeugd en opvoeding heb gehad, en geen enkele wrok voel naar de schijnvertoning en verblinding uit die tijd, waarschuw ik voor de valstrik die altijd weer gevormd wordt zodra een mens -over zichzelf- beweert dat hij de waarheid kent en wijsheid heeft.

Dit boek is een absoluut eerlijk en open verhaal, waarin ik slechts herken en betuig dat de werkelijkheid wordt beschreven. Een ongelooflijk raak getuigenis van wat zich binnen dit genootschap heeft afgespeeld. Zelfs heb ik me verbaasd over de nauwkeurige beschrijving van wat -blijkbaar- iedere tijdgenoot overkwam. Totaan de fotos van het handschrift van de Apostel -ik bezit zelf ook diverse exemplaren- en de kinderplaatjes met aanbidding voor de Man Gods; ik weet dat dít de feiten zijn. Ook ik bezit een scala aan bewijzen en documenten, om te bevestigen dat dit het verhaal is. Ook al moesten zoveel documenten worden vernietigd door omstandigheden, om maar niet in handen van de buitenwereld te komen. Nergens vind ik een onwaarheid of afwijking van wat zich heeft afgespeeld. De liederen; bedragen; woorden en zelfs (goedbedoelend overkomende) dreigementen uit die jaren zijn nog te beperkt beschreven, om te omschrijven wat voor de rest van je leven doordreunt in je eigen gedrag en karakter in het dagelijks leven.

Het zijn de woorden van de schrijfster; niet nauwkeuriger had iemand míjn jeugd kunnen omschrijven. Complimenten.

– Marjolein Bosch, Harderwijk