Oom Apostel, olifanten, openheid

Verjaardagslied apostel Slok senior, gezongen door John. Bron: klik hier (waar hele lied te horen- en lezen- is met eerst Zangkoor, dan Jeugdkoor, dan Kinderkoor, en tot slot allemaal). Stukje tekst uit lied: ‘Wij als kinderen van 1 Vader, zingen dus ons hoogste lied, want wij voelen dat Apostel, U alleen ons het mooiste biedt. U blijven wij voor altijd trouw.’

De publieke verklaring van het Genootschap is nu 2 weken oud. Veel ex-leden zijn opgelucht: er zijn duidelijke excuses en erkenning voor de normerende, uniformerende, hiërarchische cultuur met gevolgen voor autonomie en persoonlijke ontwikkeling, vooral van de jeugd. Dat is een mooi begin. Maar er zijn ook zorgen: de acties blijven vaag. Er komt een Meldpunt, maar het eerder toegezegde externe onafhankelijke onderzoek is opeens van de baan. Er wordt openheid beloofd en er zijn inderdaad persberichten naar media gestuurd (die integraal zijn overgenomen, dus zonder verdere vragen van journalisten, laat staan ‘wederhoor’ voor ex-leden), maar de interne openheid is minimaal. De  verklaring van bestuursvoorzitter Wiegman kreeg 2 minuten en 53 seconden aandacht tijdens de diensten (de afspeeltijd van een videoboodschap) zonder verdere gezamenlijke gesprekken over deze gebeurtenis, laat staan over de inhoud.

En de afgelopen week is er weer hard gewerkt aan de beeldvorming rondom het Genootschap. Zo zal Stine Jensen morgen een APG-lezing houden over ‘een zoektocht naar gemeenschap en verbinding in tijden van individualisme’ en ‘hoe bewaak je daarin de balans tussen overgave en autonomie?’ Deze nieuwe initiatieven zijn begrijpelijk. Immers, het Genootschap heeft zo’n half miljard aan euro’s in kas, en is vastbesloten om maatschappelijk aan de weg te timmeren met nieuwe waarden zoals compassie en religieus-humanisme. En toch… dergelijke lezingen zijn niet alleen pijnlijk zo vlak na de publieke excuses, maar getuigen ook van een gebrek aan zelfreflectie en historisch besef. Want wat écht ontbrak in de apostolische spijtbetuiging was de spil om wie het Genootschap draaide: Slok senior die volledige overgave eiste van zijn volgelingen in de periode 1946-1984, en daarna zijn zoon tot 2001.

De olifanten in de kamer

Hoe duizenden mensen decennialang verstrikt raakten in een systeem met een sterke gemeenschapsband en een essentiële Levensopdracht, luisterend naar het Woord van (Oom) Apostel als Man Gods en Levensvriend. Daar gaat mijn boek ‘Apostelkind’ over. En dat kwam ook uit de ‘dialooggesprekken’ die het Genootschap afgelopen zomer organiseerde: leden en ex-leden vertelden over deze ingebakken, aangeleerde en opgelegde persoonsverheerlijking, en de gevolgen hiervan. Dat Slok senior en zijn zoon op de plek van onze ouders gingen staan. Dat de ‘Man Gods’ ons ‘eigende’, meestal op peuterleeftijd, waarbij onze eigen ouders beloofden ons een apostolische opvoeding te geven om zo ‘meer mens’ te worden. Dat we onze Leidsman dagelijks moesten bedanken als ‘lieve Vader, die op zijn mooist mogen kennen als u’. Dat we hem moesten bezingen in liederen met teksten als ‘ik ben toch uw kindje, en dien u toch zo graag’ en ‘Apostel woont in mijn hartje’ en ‘wij zijn vrij en blij, Apostel, om te leven zoals u dat doet.’

bron: bundel met kinderkoorliederen van het Apostolisch Genootschap (tot 1990)

De rol van de Leidsman, daar zwegen we over. Nu heeft het boek die stilte gebroken, iedereen weet het, maar echte openheid is er nog steeds niet. Want juist de apostelrol geeft een ongemakkelijk gevoel: een vreemde mengeling van saamhorigheid en onveiligheid, versmelting en eenzaamheid, broeierig warm en ijskoud. Het puur benoemen van de persoonsverheerlijking is al een daad van verzet. Als je vragen stelt, word je (nog steeds) weggezet als ‘polariserend’ en ‘rancuneus’ en ‘onruststoker’. Zodat je weer gaat zwijgen. Want de feiten zijn te gênant, te controversieel, te pijnlijk. Bovendien wil je hier liever niet mee worden geassocieerd: wat zullen je vrienden, je buren, je collega’s wel niet denken? Apostelkinderen hebben immers een Leidsman vereerd. We konden er weinig aan doen, want waren er als kind mee opgegroeid (net als onze ouders en grootouders), maar toch… het is niet iets waar je mee te koop wil lopen. Je stuit op een muur van onbegrip, afschuw, medelijden bij ‘buitenstaanders’. En voor nuance is vaak geen plaats. Hoe ben je zo gek geweest om 1 man zoveel macht te geven?

Charisma: spontaan of uitgedacht?

Wat is de aantrekkingskracht? Als je de theorieën van Max Weber leest, dan lijkt het alsof charismatisch leiderschap een aangeboren eigenschap is, en zich vooral spontaan ontwikkelt naar een meer ambtelijke vorm van charisma. Maar leiders bereiden zich voor, zien hun kansen en zijn in staat op het juiste moment de macht te pakken. Daar is over nagedacht. En ook het versterken van het charisma is vaak een gefabriceerd proces. Charisma is maakbaar, en kan worden geïnstitutionaliseerd om zo de aanhangers bezield binnenboord te houden.

Binnen het Genootschap is dat mooi te zien. Op doordachte wijze, en minitieus vastgelegd in duizenden documenten (wekelijkse ‘hartensuitingen’, apostelbrieven, jeugdrichtlijnen en liederen) werd deze persoonsverheerlijking aangeleerd, vanaf de geboorte (‘de Jongste Jeugd’) tot de laatste levensfase (bv via het Bejaardenkoor).

Via ‘declamatoria’ werd het ‘Woord van de Mond Gods’ (de apostelboodschappen) urenlang herhaald: op kerstavond spraken honderden volgelingen, allemaal tegelijk in 100 Gebouwen verspreid over het land, de teksten van de apostelen uit, als een soort bloemlezing van de ‘hartensuitingen’ van het voorafgaande jaar.

Via taal kreeg de relatie met de Leidsman een extra lading. Op tientallen verschillende manieren werd hij aangesproken, in brieven en vooral in liederen: onze dierbare Levensvriend, geestelijke (of Geliefde) Leidsman, eigentijdse Christus, Gezalfde Gods, God als Apostel, Grootmacht der Liefde, Heiland der Mensheid, Inspirator, Levende Norm, Levensgids, Levensvoorbeeld, Man Gods, Mond Gods van deze tijd, Raadsman, Startpunt, Vader, Zegenaar, Zaaier, Zielenbruidegom en Zielenhelper en Zielenminnaar. En nog veel meer.

Via kerstcadeaus gingen de kinderen nog meer van hun Man Gods houden. Met liefde werden de cadeaus helemaal zelf door de broeders gemaakt. Maar uiteindelijk kregen we de cadeaus van onze oom Apostel, tijdens de kerstdagen, uitgereikt door onze Voorgangers. Alles kwam van hem, door hem. Hij was niet alleen onze eigen Christus, maar ook onze eigen Sinterklaas.

Bron: bundel met kinderkoorliederen van het Apostolisch Genootschap (tot 1990)

Verjaardagen: 21/8 en 23/10

En via vieringen lieten we zien hoeveel we van hem hielden en hoe dankbaar we met hem waren. Zoals tijdens apostelverjaardagen. Eergisteren vierde Slok junior zijn 90ste verjaardag. Elk apostelkind dat opgroeide onder zijn Leiderschap (1984-2001) weet dat. Zijn verjaardag werd zorgvuldig voorbereid, met uitgesproken steunbetuigingen, opdrachten tijdens de Kinderkringen (bv. kaarten schrijven en speciale verjaardagsliederen oefenen) en een feestelijke verjaardagsdienst. Kleuters leerden van tevoren een lied, en moesten op voorgeschreven wijze naar het podium komen, om daar te zingen, en een ingestudeerde tekst opzeggen, in de Grote Zaal, voor de hele Gemeenschap. Tijdens de Kinderkringen moesten we elkaar vertellen wat de Apostel voor ons betekende, en met plannen komen om hem te bedanken voor zijn Werk, bijvoorbeeld met tekeningen of brieven of zelfgemaakte cadeautjes. En met de Bijzondere Liefdesaanbieding natuurlijk: een speciale financiële bijdrage tijdens de verjaardagsdienst.

Bron: Richtlijnen voor de jeugdverzorging van het APG, j 28, no 1 (besproken tijdens de Kinderkringen, najaar 1998)
Bron: Richtlijnen voor de jeugdverzorging van het APG, j 28, no 1 (besproken tijdens de Kinderkringen, najaar 1998)
Dit is een stukje uit het lied 9 over de geboortedag van Apostel Slok junior: 23/10/1930. Bron: bundel met kinderkoorliederen van het Apostolisch Genootschap (1990-2001).

Herdenkingsjaar 2021

Tijdens ‘jubileumjaren’ werd de bijzondere plaats van de apostelen verder verstevigd. Apostolischen zijn dol op jubeljaren. In 1966 was er groot feest met cantates (’20 jaar na 20 eeuwen’: immers na 20 eeuwen hadden wij onze eigen Christus op aarde terug, gewoon in Nederland) en massabijeenkomsten in concertzalen overal in het land. In 1976 verscheen er een jubileumboek (‘de Zegen van de Twijfel’). En 1994 was wederom een feestjaar (’10 jaar Apostel Slok junior’) met de cantate ‘Oneindige Schepping’ over de oneindigheid en leegte, het heelal en de wereld, de oermens en de Levensgids: ‘Ik ben innig dankbaar dat ik een zielenhelper heb, mijn Apostel, in het turbulent bestaan. Ik zal mijn liefde levend houden, en met hem nieuwe wegen gaan.’

Volgend jaar komt er weer een apostolisch jubileumjaar: met Pasen is het 75 jaar geleden dat Slok senior werd ‘geroepen’ tot Leidsman, 70 jaar geleden dat het Genootschap werd gesticht, en 10 jaar geleden dat Bert Wiegman de nieuwe apostel werd. Een goede gelegenheid om de geschiedenis van het Genootschap te herdenken.

Ik heb wel wat ideetjes. Het Genootschap zou bijvoorbeeld een tentoonstelling kunnen samenstellen. Met alle Kringmappen en Richtlijnen, met alle liederen en weekbrieven, met decorstukken en attributen die tijdens de diensten of kerst werden gebruikt. Of er zouden filmavonden kunnen worden gehouden. Want in het Baarnse kasteeltje van het APG bevindt zich honderden uren aan audio- en filmmateriaal, van aposteldiensten en ‘declamatoria’, van ‘uitgaansdagen’ en theaterspelen. Of er zouden workshops kunnen worden georganiseerd, of een conferentie of symposium. Over de apostolische waarden bijvoorbeeld.

Met de nieuwe waarden (zoals compassie) heeft het Genootschap nog niet zoveel ervaring. Maar met de oude waarden (zoals volgzaamheid en gehoorzaamheid, trouw en plichtsbetrachting, overgave en eerbied, saamhorigheid en samenwerking, behulpzaamheid en verbondenheid, dankbaarheid en waardering, eenvoud en vergevingsgezindheid) zijn duizenden leden en ex-leden opgegroeid, gedurende meer dan een halve eeuw. Ook is het Genootschap een bijzondere bron van kennis rondom onderwerpen met grote maatschappelijke en wetenschappelijke relevantie, zoals: leiders en volgers, de positie van kinderen in gesloten groepen, de rol van de media en religie, kinderrechten en godsdienstvrijheid, de aantrekkingskracht van charismatische, autoritaire leiders, nieuwe religieuze bewegingen en ‘cults’, de kracht van taal en muziek, groepsprocessen en het normaliseren van persoonsverheerlijking, en nog veel meer.

Het herdenkingsjaar biedt een unieke kans om belangrijke vraagstukken rondom de unieke apostolische normen en waarden te onderzoeken en te delen met experts en geïnteresseerden. Bovendien zou het bespreekbaar maken van deze thema’s perfect passen binnen de huidige doelstellingen van het Genootschap dat zichzelf ziet als een ‘lerende organisatie’ die ‘blijft zoeken naar antwoorden op levensvragen, waarbij je van elkaar kunt leren, samen wijzer wordt, verantwoordelijkheid neemt en ontdekt hoe je betekenisvol kunt leven.’ Van de apostolische periode tussen 1946 en 2001 kunnen niet alleen leden en ex-leden veel leren, maar deze APG-cultuur kan ook ‘buitenstaanders’ nieuwe inzichten bieden in deze tijden waarin steeds meer mensen verlangen naar zingeving en verbinding, sterke leiders en gemeenschapsgevoel.

Ideeën genoeg. Materiaal in overvloed. Aan ervaringsdeskundigen geen gebrek. En dan nu de openheid nog. Eerlijke openheid, ook van het Genootschap zelf, waarbij de apostolische-olifanten-in-de-kamer gewoon worden benoemd, beschreven en besproken. Ik ben benieuwd: ik ben dol op feestjes!

Bron: Landelijke instructies hoe alle apostolische kleuters moesten spreken en zingen op de Verhoging, voor hun eigen gemeenschap met ‘Ooms’ en ‘Tantes’. Uit de Richtlijnen voor ‘de Jongste Jeugd’ (kinderen t/m 6 jaar) van juli-september 1977, over de feestelijke bijeenkomsten rond de verjaardag van Slok senior op 21 augustus
collage met foto Slok senior, en kringmapknipsels jaren ’80.

30 gedachten over “Oom Apostel, olifanten, openheid

  1. Hear, hear! De oorverdovende stilte van leden na De Verklaring was stuitend. Op apostolische fora zijn ze ‘wel klaar’ met het negatieve gedoe. Voor mij wel duidelijk dat er intern nog het nodige te doen is…

  2. Het is de kracht van het eeuwige nu …. geschiedenis is dan ineens een persoonlijke beleving. Ik zie uit naar een feestje van herkenning ipv ontkenning… al die spullen zijn er gewoon nog. Laten we al onze bekenden meebrengen en samen naar onze geschiedenis kijken.

  3. Volledige overgave onder de belofte dat “Oom Apostel” er ALTIJD voor ons zou zijn…..Nou, dat bleek dus een ijskoude douche. Als het er op aan kwam……..Niet thuis of afgeserveerd omdat het niet “in het straatje van de Apostel” pastte….Zo onvoorstelbaar!!!

  4. Op alle mogelijke manieren zijn wij als leden destijds onder druk gezet. Ongeacht de leeftijd. Onze grootouders in de massa-bijeenkomsten waarbij het God-als-mens-principe zich tentoonspreidde; onze ouders door de manipulatieve uitwerking die Slok zich in de loop der jaren had toegeëigend; onze eigen generatie door de vanzelfsprekendheid waarmee wij luisterden naar alle machthebbers in deze hiërarchische structuur; en de kinderen die later geboren werden in de overgave van hun ouders, aan dit systeem. Alles hebben we gedaan om te dienen.

    Maar nu er een tegenactie wordt verwacht, waarmee men nou eens open en eerlijk moet toegeven hoe beklemmend en veeleisend dit systeem velen heeft beschadigd, krijgen we een lief bedoeld, maar vrijblijvend inhoudsloos excuus, dat niet eens noemt waar de oorzaak van de pijn ligt. Want de oorzaak was toch zeker de narcistische stoornis van een man die geen strobreed in de weg gestaan werd. Ontrafel zijn uitspraken, teksten, brieven en liederen, en er wordt duidelijk dat we overgeleverd waren aan de grillen van een zieke man met blinde volgelingen…..

  5. Renske, je slaat de spijker op zijn kop (wederom) ! Alles wat je hier schrijft, over de verering van de apostel, is precies waar ik me in mijn puberjaren (en later ook, maar toen was ik al weg) zo ontzettend druk om heb gemaakt en wat ik ook herhaaldelijk heb geroepen. Reacties die ik dan kreeg varieerden van sterke afwijzing tot mildere reacties (‘je moet het allemaal niet zo letterlijk nemen’).

    En dan lees je dit terug, in combinatie met die Richtlijnen, dan denk je dit kan toch echt niet waar zijn! Maar het is waar, ik kan het me allemaal herinneren…. nu terugdenkend…. het lijkt wel een nare rare film, maar helaas is het de trieste realiteit. En ja, de openbare excuses zijn een eerste stap, maar ik mis vooral het ‘hand in eigen boezem steken’. Want het gaat nu weer over de gevoelens van mensen die ‘nare ervaringen’ hebben, en niet over het zieke systeem waar velen decennialang aan zijn onderworpen.

  6. De spijker en z’n kop zijn weer present. Ik vrees alleen dat de olifant door het ApGen niet wordt gezien / niet wil worden gezien. Wat zeg ik? Ik vrees? Ik weet het bijna zeker. Zo’n feestje wordt het dus waarschijnlijk niet. Wat niet wil zeggen dat we als Apostelkids niet zelf een feestje kunnen vieren. Een bevrijdingsfeest misschien? ??

    • Goed idee! Als corona pandemie voorbij is, hopelijk ergens in de zomer van 2021, of met kerst desnoods. Count me in!

      • Graag help ik mee zo’n bevrijdingsfeest/festival te organiseren. Ik heb alvast een idee voor twee workshops waar je je voor kunt aanmelden: De workshop “Vrijstelling van je Levensopdracht” en de workshop “Her-eigenen van jezelf”. Hoe mooi zou het zijn als Slok op dit feestje z’n eigen ‘stand’ zou hebben waar iedereen door hem persoonlijk ritueel ont-eigend en vrijgesteld kan worden. Wie nodigt hem uit? Want Slok laat intussen niets van zichzelf laat horen…

        En ja, het is een goede eerste stap dat er een landelijk meldpunt komt en dat er excuses zijn gemaakt vanuit het bestuur. Maar ik heb het gevoel dat de impact op individuele levens nog niet half bevroed wordt, dus die erkenning voelt als een gebaar, maar voor mij nog niet oprecht. Heel fijn dat ik (als alleenstaand moeder in twee jaar tijd zowel werk- als woningzoekend geraakt) wellicht een beroep kan doen op financiële ondersteuning bij mogelijke therapie en hulp bij mijn terugkeer in de maatschappij. Maar daarmee heb ik nog geen erkenning van mijn eigen vader. En ook niet van De Vader (meneer Slok-himself) die in het rijtje ‘wie zijn belangrijk in je leven’ in mijn kringmap boven mijn eigen ouders diende te worden opgeschreven. En daarmee heb ik nog een weg te gaan…

  7. Inderdaad weer de spijker op zijn kop en ook weer een “feest” van herkenning….. nou feest??? Wat werden wij als kinderen toch gemanipuleerd en ge indoctrineerd. Ik verwacht dat die echte openheid nooit gaat komen. De namen “Slok” zowel sr als jr worden nergens meer benoemd, in welk excuus dan ook. Als ik nu ook nogmaals de teksten lees van liederen, richtlijnen etc die wij als 5,6,7, jarigen moegten zingen en opzeggen er gewoon zijn ingeprent, dan denk ik ……hoe ziek is dit!! 1 persoon die dacht dat hij de heiland, Christus, god als mens en nog veel meer was. Wij ” moesten” van oom apostel houden. Er was geen ontkomen aan. En nu voelt het als: hier is jullie excuus, zand erover, niet meer zeuren nu. Men is er wel klaar mee geloof ik. Helaas velen van ons apostelkinderen nog niet.

  8. Wat beschrijf je de verering en verafgoding goed. Zo was het echt! En wat was het geregisseerd, om stil van te worden. De regels die kleuters moesten opzeggen, daar word je toch misselijk van? Dat je dit als ouder hebt gepikt is voor mij onbegrijpelijk, kinderen van 5 en 6 jaar!

    En inderdaad, wat is het nu stil….

  9. Ik denk dat die olifant tevens de pijler is waar het AG op rust. Wordt die benoemd, dan stort alles in elkaar. Dan blijkt dat de keizer helemaal geen kleren aanhad.

    Dat maakt het ook zo complex. Ik heb tijdens ‘mijn’ dialoogsessie gezegd dat je eerst je geschiedenis moet kennen, werkelijk kennen, wil je op een andere manier verder kunnen gaan.

    Woorden zijn mooi, maar het gaat uiteindelijk om de daden. De aankondiging van het jubileumboek is voor mij het ultieme bewijs dat het AG niet wil leren van haar geschiedenis. Ze koestert het en ze koestert de Slokken.

    • Ja inderdaad: die olifant was de pijler. Weet je dat apostel J.L. Slok dit tijdens meerdere jeugdappels in de jaren negentig ook zo besprak? Hij vergeleek zijn positie als de dragende paal in de circustent: zonder hem zou alles instorten (zie ook: http://www.opdekeperbeschouwd.nl/vanwege-bevrijdende-sferen-en-een-circustent/) . Later vroeg ik me af: Slok ziet zichzelf als paal… maar hoe zag hij zijn volgelingen dan? Als de clowns en aapjes die de kunstjes deden, de dansmariekes die mooie liedjes zongen, de koorddansers en de acrobaten die zich in allerlei bochten wrongen? Het Genootschap als 1 groot circus?

  10. Wat een briljante blog heb je weer geschreven Renske! Veel dank en inderdaad opnieuw de spijker op de pijnlijke kop. Het is nu 45 jaar geleden dat ik uit het AG stapte maar ik herken ieder woord dat je schrijft weer, hoe zo indoctrinatie….. We moeten echter niet verwachten dat het AG de blauwe Olifant gaat noemen want dan stort inderdaad hun fundament in. Met het jubileumboek wil men het geschonden zelfvertrouwen en de krassen op hun ziel ( door ‘die Renske’…) herstellen. Los van de persoon van Lambertus Slok zal men het bijzondere gedachtegoed naar voren willen brengen en daar zit het schizofrene in. De kern van het gedachtegoed was de persoon zelf als Levende Christus. Alle andere zaken als Verbinding, Liefde en Compassie zijn algemene menselijke waarden die door het AG gekaapt worden als iets bijzonders. Ze weten het zelf ook wel dat met het ‘afschaffen’ van de Apostel als Man Gods zij de kern hebben losgelaten en dolend op zoek zijn naar een nieuwe invulling. Laten we geen verdere erkenning van hen verwachten maar van onszelf en onze echte dierbaren.

    • Ja, onze échte dierbaren! En zonder hoogdravende onhaalbare ‘bijzondere’ idealen en ‘gekaapte’ menselijke waarden, maar wel gewapend met een flinke dosis onbevangen waarheidsvinding & onwaardelijke liefde voor eigen schatten: dan ziet het leven er opeens heel anders uit… “I believe that unarmed truth and unconditional love will have the final word in reality” (gestolen van Martin Luther King) .

  11. Renske, je verwoordt het weer zo krachtig en helder!
    De verklaring is een grote slecht gespeelde schertsvertoning met maar 1 doel, nl damagecontrol. “We hebben onze excuses aangeboden en nu weer over tot de orde van de dag…”
    Het beeld mag niet bekrast worden, poetsen maar!
    De impact van jarenlange diepe misvormende indoctrinatie, het machtsmisbruik en het zeer zeker wel bekend seksueel misbruik worden op geen enkele manier ECHT erkend.
    Het mond- en gevoelsdood maken van kinderen en volwassenen heeft levenslange consequenties en daar is meer voor nodig dan een meldpunt.
    De voorwaardelijke en opgelegde liefde is vals, van generlei waarde.
    De olifant moet de kamer uit!

  12. Mooi beschreven! Ik ben tijdens L. Slok afgehaakt, 47 jaar geleden, maar tot mijn eigen ergernis denk ik jaarlijks op 21 augustus aan….vul maar in. Zo diep zit het erin. Wat mooi zou het zijn als het AG haar eigen foute verleden zou aanbieden aan de wereld als studiemateriaal, geweldige gedachte. Ik heb helaas niet zo veel hoop op realisatie van dat idee…. het bevrijdingsfeest spreekt mij meer aan als haalbaar!

    • Hoe herkenbaar!! Een vriend van mij is op 20 augustus jarig, zolang ik hem ken (40 jaar) ben ik zijn verjaardag nog nooit vergeten. Ik denk nog steeds “21 augustus verjaardag van de Apostel, dan is Wouter de 20ste jarig….” En ik ben superslecht in het onthouden van verjaardagen, maar de 21ste zit erin geramd…

      • Dat is helemaal waar en zijn zoon’s verjaardag werd er ook wel in geramd met een liedje. Tja en die zoon Jan Lambertus deed net alsof hij het niet wist toen hij als apostel werd geroepen. Met die had ik helemaal geen band. Die heeft mij ooit eens zo te kakken gezet dat vergeet ik nooit meer.

  13. Al heel jong kon ik de Apostelrol niet erg serieus nemen. Ik nam aan dat die Apostelrol nodig was als een soort focuspunt (zoals een dooie man van lang geleden uit het midden-oosten het licht macabere focuspunt is voor katolieken – dan is een levende man van nu met dezelfde culturele achtergrond wellicht en step up…). Als je een religie aan kleuters wil verkopen, dan moet je toch komen met begrijpelijke verhalen: de Apostel als Teddybeer in de plaats van de meer ingewikkelde filosofische achtergronden (een humanistisch god als mens, maar dan iedere mens, niet een specifieke mens…). Het was wel lastig om die Apostelrol te negeren, ook als je door had dat het een speen was voor babies. Erg vervelend dat volwassenen ook nog zo hamerden op die Apostel: ja, er moet toch iemand zijn die die weekbrief schrijft, maar om daar zo’n heisa over te maken… Ik kan me absoluut niet herinneren wat zijn verjaardag was.

  14. It breaks my heart to think of the little me, being born into this nonsense. To be shaped to be docile, compliant, conforming and obedient because one man and his followers wanted it so. And at worst to be made to feel like my true self and it’s natural thoughts and feelings were shameful and not good enough.

    The Apostolic Society is full of people who have been trained and now continue to want to live an obedient and subservient life, with their thinking dictated by a religious leader. I don’t think many current members think the role of the Apostel was problematic, in fact I think many preferred to worship a human. I don’t expect anything other than what we received.

  15. Beste Renske, of mag ik ‘lieve’ zeggen…

    Pas nu ik zelf een zoon van 5 heb weet ik wat ik tegen mezelf had willen zeggen toen ik 5 was: “Van wie je houdt dat voel je namelijk zelf, in je hart, en daar hoef je helemaal niets voor te doen. Dat is er gewoon. Of dat is er niet. En dat hoef je niemand uit te leggen. Dat mag je gewoon voelen. Of niet. Daar heeft helemaal niemand iets in te sturen. Net zoals niemand ooit de baas over jouw gedachtenwereld mag worden. Je hebt je eigen gedachten en die kunnen mooi zijn en soms zijn ze minder mooi. Daar mag je mee leren omgaan. Oom Apostel heeft z’n eigen gedachten. Jij hoeft niet in Zijn Gedachtenwereld te komen om in de mensenwereld te kunnen overleven. Jij heb recht op je eigen gedachten. En je beschikt over je Eigen Wijsheid. Twijfel daar nooit aan!”

    Wat had ik graag op mijn eigen kompas leren varen in plaats van op die van mijn Vader. Ik heb als kind niet gezond aangeleerd gekregen wat onvoorwaardelijke liefde is. Ik heb aangeleerd gekregen te houden van een man die ik niet kende en die alleen van mij hield als ik me aanpaste aan zijn normen en waarden. Ik moest gedwongen houden van de Ooms en Tantes en de kindjes van de Kring, waar ik in mijn hart eigenlijk helemaal geen liefde voor voelde. Het was opgelegde liefde. Liefde op voorwaarde. Het is niet gezond geweest voor de ontwikkeling van mijn eigen-ik. Er is geknoeid in mijn hart en in mijn hoofd. Met een onveilige hechting als gevolg. Ik heb nooit mijn authentieke-zelf vrij kunnen ontplooien maar ben een soort aangepaste versie van mezelf geworden, een schim van wie ik wezenlijk ben. Een jas die me niet paste maar die ik nooit uit heb durven trekken. Ik heb leren DOEN in plaats van leren ZIJN.

    Sinds het verschijnen van jouw boek beginnen de kwartjes langzaam te vallen en soms komen ze als kanonskogels binnen. Zoals het begrip Onvoorwaardelijke Liefde. Het woord sekte en indoctrinatie klinken nog steeds vies voor me en zijn nog zo moeilijk te rijmen met mijn Apostolische opvoeding (en identiteit!), maar ik kan het niet langer ontkennen. Net als jij Renske ben ik een Apostelkind uit 1973 en begin eindelijk te begrijpen waarom ik met zoveel hersens, zoveel creatieve talenten en zoveel gevoel mij steeds ziels-ON-gelukkiger ben gaan voelen en compleet ben vastgelopen in mezelf. “Ondanks” mijn gelukkige jeugd, met zulke lieve ouders en zussen in zo’n fijne gemeenschap. Ik was een bevoorrecht kind. Ik had toch geen enkele reden om ongelukkig te zijn?

    Ik heb goede hoop voor mezelf. Geen valse hoop meer. Ik vertrouw op mijn Eigen Wijsheid en mijn veerkracht. En op de steun van mijn medemens die verrassend vaak uit onverwachte hoek komt.

  16. Zo blij met hoe jij – en ook anderen – woorden kunnen geven aan wat ik gevoeld heb én nog steeds doe…. Bij elk stuk dat ik lees, en zeker qua teksten van liederen en voorbedachte dingen die wij dan als kinderen moesten doen, krijg ik hartkloppingen….. Mijn lijf reageert nog steeds…. Misselijkmakend, pijnlijk en wat mij betreft mag nog steeds de onderste steen boven komen. Een narcist was hij zeker en hij had ook nog het talent om ouders te laten denken dat zij zelf beslissingen namen…. Waardoor die man altijd uit de wind gehouden werd. Misschien daardoor dat ik hem als klein kind oprecht haatte, echt vanuit het diepst van mijn wezen….. Hij stond immers mijn leven in de weg. En achteraf blijkt tot op het niveau van identiteitsontwikkeling….. En hoe pijnlijk dat de nu nog levende Slok zich niet uitlaat hierover ….. Dat zegt toch genoeg??!! Bah!

    • Daar zat ik zelf ook aan te denken. Hoe gaat het met Slok jr. leeft hij nog? Ja dus. Volgt hij nog? Kan hij niet eens geïnterviewd worden? Aan de andere kant heb ik het ook wel met hem te doen. Een zoon van de Apostel….. hoe moet die jeugd geweest zijn? Dagelijkse indoctrinatie, helemaal geen zelfontplooiing. Hoe heeft hij zichzelf kunnen ontdekken en vormen? Als het voor ons al zo moeilijk was… Het A.G. was natuurlijk wel een geweldig verdienmodel! Een “bijzondere liefdesaanbieding” bracht wel serieus veel geld op. Bij ons thuis was er geen geld voor iets extra’s, iets leuks. Maar er was altijd geld voor De Apostel, daar ging mijn vader iedere zaterdag voor overwerken.

      Ik vind het heel pijnlijk om stil te staan bij vroeger, bij mijn jeugd, bij de eenzaamheid, want ik voelde mij zo anders. Ik ben nu 63 jaar, 46 jaar uit het A.G. Door mijn vertrek op jonge leeftijd werd ik een afvallige. Met een afvallige ging je niet om. Mijn vader kon mijn vertrek uit het A.G. niet aan. Zijn Apostel was zijn alles. Hij deelde mij mee, dat ik van nu af aan zijn dochter niet meer was. Ik ging het huis uit, zonder begeleiding, zonder een thuis om op terug te vallen. Het is een extreem zware tijd geweest. Ik werkte in de avonduren en overdag ging ik naar school. Altijd in de overleefstand. Altijd mijn best doen om geaccepteerd te worden, om ergens bij te horen, om er te mogen zijn. Extreem gericht op de behoeften van de ander, zelf bestond ik amper. Op mijn 58e liep ik vast, compleet. Ik kon niks meer. Na 5 jaar intensieve therapie ben ik eindelijk in staat om mijzelf serieus te nemen. Om te voelen wat ik wil, waar mijn behoeftes liggen, dat er grenzen zijn, dat IK een grens heb en mag hebben.

      Ik voel mij aan het begin staan van een nieuw hoofdstuk: mijn EIGEN leven.
      Het boek van Renske kwam als een geschenk uit de hemel, alle puzzelstukjes vielen om hun plaats.
      Dank je Renske, voor al het werk dat je hiervoor hebt moeten verzetten.

  17. Daar zat ik zelf ook aan te denken. Hoe gaat het met Slok jr. leeft hij nog? Ja dus. Volgt hij nog? Kan hij niet eens geïnterviewd worden?
    Aan de andere kant heb ik het ook wel met hem te doen.
    Een zoon van de Apostel….. hoe moet die jeugd geweest zijn? Dagelijkse indoctrinatie, helemaal geen zelfontplooiing. Hoe heeft hij zichzelf kunnen ontdekken en vormen? Als het voor ons al zo moeilijk was.
    ( Ik heb hem niet gekend.)

    Het A.G. was natuurlijk wel een geweldig verdienmodel! Een bijzondere liefdesaanbieding bracht wel serieus veel geld op. Bij ons thuis was er geen geld voor iets extra’s, iets leuks, maar er was altijd geld voor De Apostel, daar ging mijn vader iedere zaterdag voor overwerken.
    Ik vind het heel pijnlijk om stil te staan bij vroeger, bij mijn jeugd, bij de eenzaamheid, want ik voelde mij zo anders. Ik ben nu 63 jaar, 46 jaar uit t A.G. , door mijn vertrek op jonge leeftijd werd ik een afvallige. Met een afvallige ging je niet om. Mijn vader kon mijn vertrek uit het A.G.niet aan. Zijn Apostel was zijn alles. Hij deelde mij mee, dat ik van nu af aan zijn dochter niet meer was. Ik ging het huis uit, zonder begeleiding, zonder een thuis om op terug te vallen.
    Het is een extreem zware tijd geweest. Ik werkte in de avonduren en overdag ging ik naar school. Altijd in de overleefstand. Altijd mijn best doen om geaccepteerd te worden, om ergens bij te horen, om er te mogen zijn.
    Extreem gericht op de behoeften van de ander, zelf bestond ik amper.
    Op mijn 58e liep ik vast, compleet. Ik kon niks meer. Na 5 jaar intensieve therapie ben ik eindelijk in staat om mijzelf serieus te nemen. Om te voelen wat ik wil, waar mijn behoeftes liggen, dat er grenzen zijn, dat IK een grens heb en mag hebben.
    Ik voel mij aan het begin staan van een nieuw hoofdstuk: mijn EIGEN leven.
    Het boek van Renske kwam als een geschenk uit de hemel, alle puzzelstukjes vielen om hun plaats.
    Dank je Renske voor al het werk dat je hiervoor hebt moeten verzetten.

  18. Mijn vertrek uit het A.G. in januari 1973 was niet vrijwillig, maar gedwongen. Ik mocht “Het Gebouw” niet meer betreden, tenzij ik mijn haar kort liet knippen. Dat was na eerdere vernederingen door ‘de herder’ (door mij Obersturmbahnfūher genoemd) geen optie meer. Eerder bij mijn huwelijk in juli 1972 kregen wij geen huwelijksbevestiging vanwege mijn kleding en haardracht en dat nadat ik ter verkrijging van die bevestiging meermalen op dringend verzoek van die ‘herder’ de kapper had bezocht en mijn haar inmiddels behoorlijk kort was, waar ik vreselijk van baalde. In die jaren was lang(er) haar heel gewoon. Toenmalige kamerleden en ministers hadden destijds langer haar dan ik. Vervolgens werd in de zondag daarop ten overstaan van een volle zaal, misschien wel 800 leden door Herr Obersturmbahnführer medegedeeld dat om voornoemde reden wij geen huwelijksbevestiging kregen.

    Nadat ik het A.G. gedwongen vaarwel had gezegd werd de toorn over mij afgeroepen door lieden die voorheen zeiden achter mij te staan. Omdat ik nog gehuwd was en mijn toenmalige echtgenote bleef volgen raakte ik niet helemaal van het A.G. af. Toen ik in het najaar van 1974 ging scheiden (hetgeen overigens niets met het A.G. te maken had) raakte ik geheel van het A.G. verlost. Achteraf bezien had ik het A.G. veel eerder vrijwillig moeten verlaten, eigenlijk heb ik het er gewoon op aan laten komen, maar ja ik was verloofd en later gehuwd met een apostolische en zat in de apostolische kring van familie en vrienden. Ik heb het boek van Renske overigens niet gelezen. Ik ben van een andere generatie; ik was al uit het A.G toen zij werd geboren en word binnenkort 75 jaar. Maar kennelijk was er tussen 1973 en 2001 weinig veranderd.

  19. Het boek van Renske is een aanrader om te lezen, net als het boek van Jeroen dat daarna kwam. Het heeft niets met leeftijd te maken, we hebben ook op onze fb pagina veel ex-leden die heel oud zijn die de boeken hebben gelezen en veel herkenning hadden bij de verhalen van andere apostelkinderen.

  20. Renske, hartelijk dank weer voor je woorden. Je beschrijft wederom precies wat ik ervaardde. Inmiddels zijn we in 2022. Meldpunt gesloten. Voor het Genootschap is het klaar denk ik. Maar niet voor ons als exleden. Ik spreek me uit, wanneer ik wil en waar ik wil. Ookal is mijn moeder daar niet blij mee. Het is klaar, voor mij geen olifanten meer….maar juist openheid!! Dank Renske!! Dankzij jouw boek is de beerput open getrokken en dat heeft me nieuwe inzichten en woorden gegeven waardoor ik me sterker als ooit te voren voel!

  21. Dankjewel Renske voor dit boek. Ik ben 64, kind van een apostelvader die er op z’n 17e uitgestapt is, vlak na de oorlog dus, en heb daardoor al mijn hele leven geen familiebanden.

    Ik ben nu aan het uitzoeken waarom en mijn tante – apostolisch geweest – steunt me daarbij.

    Zelf volg ik geen enkele dogmatiek, ben Vrij Mens.

    Er valt een enorm puzzelstuk op z’n plaats…

Laat een antwoord achter aan Mariska Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *